NAUKA

Ćelija - osnovna jedinica građe živih bića

Ćelije su najmanje gradivne jedinice tela svih živih bića, baš kao što su to cigle za kuću. Veći organizmi, kao na primer čovek, građeni su od milijardi ćelija. Svaka ćelija je mala živa jedinica koju je nemoguće videti bez mikroskopa.

Ćelije obično imaju 3 osnovna dela: membranu, citoplazmu i jedro. Ćelijska membrana (spoljašnji omotač ćelije) kontroliše šta ulazi i šta izlazi iz ćelije. Citoplazma je deo u kome se događa najveći broj ćelijskih procesa, kao što je na primer, oslobađanje energije stvorene u mitohondrijama. Jedro (nukleus, jezgro) kontroliše sve ćelijske aktivnosti.

Postoje razne vrste ćelija koje se shodno svojoj funkciji razlikuju i u samoj građi. Osnovna podela ćelija je podela na životinjske i biljne.

Tipična životinjska ćelija

Tipična biljna ćelija ima iste osnovne elemente kao i životinjska, s tim što je štiti debeli celulozni zid. Biljne ćelije imaju i veći prostor u sredini koji se naziva vakuola, pa su svi elementi ćelije, uključujući jedro i citoplazmu, potisnuti u spoljni pojas ćelije. Biljne ćelije takođe sadrže i hloroplaste - to su male zelene "fabrike hrane" za biljku koje uz pomoć sunčeve svetlosti u procesu fotosinteze sintetišu neorganske materije, vodu i mineralne soli koje biljka upija iz zemljišta pretvarajući ih u ugljene hidrate - hranu za život, rast i razvoj biljke.

Tipična biljna ćelija