|
|
|
U
gradiću blizu Liona u Francuskoj, Anoneju, pre više od dva veka
živeo je Pjer de Mongolfije sa svojom ženom i osamnaestoro dece.
Imao je svoju radionicu za izradu hartije i u njoj je zapošljavao
svoju najstariju decu, među njima i svoje sinove, Žozefa i Žaka.
Radeći sa hartijom, oni su ubrzo primetili da topli vazduh podiže
uvis najmanje komadiće, što im je dalo ideju da naprave balon
koji bi ispunili toplim vazduhom i koji bi se tako vinuo u vazduh.
Nakon nekoliko uspešnih proba na malim modelima napravili su
veliki balon od platna i hartije. 4. aprila 1783. godine braća
Mongolfije su pred grupom radoznalaca vinuli svoj balon u nebo.
Ne verujući sopstvenim očima, svi su sa oduševljenjem posmatrali
balon koji se lagano uzdigao čak do 2 000 metara visine, a zatim
nošen vetrom prevalio isto toliku daljinu. Bio je to veličanstven
uspeh koji se nadaleko pročuo. |
| Samo
tri nedelje kasnije, u istom gradiću, Žak Čarls je izazvao novo
oduševljenje okupljene publike puštanjem u vazduh svog balona
od gumiranog platna napunjenog vodonikom. Iste godine, 19. septembra,
braća Mongolfije su, po želji francuskog kralja Luja XVI, sa
poseda oko kraljevskog dvora Versaja načinila još jedan poduhvat
- u korpi svog balona vinuli su u vazduh ovcu, patku i petla
koji su na visini od oko 500 metara prevalili 3,5 kilometra
u korpi balona, a zatim se lagano prizemljili. Nedugo zatim,
21. novembra, za let u balonu odlučili su se i prvi ljudi -
fizičar De Rozijer i markiz D'Arland. Iznad krovova Pariza prevalili
su u balonu čitavih 12 kilometara naočigled velike mase ljudi
i zainteresovanih naučnika od kojih su mnogi prethodno tvrdili
da ništa teže od vazduha nije u stanju da se vine iznad zemlje. |
|
|
Od tih prvih
čovekovih letova balonom prošlo je više od dva stoleća.
Tokom svoje istorije, baloni su našli brojne primene: u
ratovima za izviđanje neprijateljskih položaja, u meteorologiji,
sportu, telekomunikacijama i sl. U Drugom svetskom ratu
preprečavali su letne putanje nemačkim raketama "fau-1"
upućenim na London i na druge engleske gradove. Oni su svakako
zaslužni i za razvoj kasnijih vrsta letelica - cepelina,
odnosno dirižabla.
Sa balonima
su izvedeni brojni neverovatni podvizi - između ostalih,
jedan od njih je izveden nedavno, kada je Amerikanac Stiv
Foset, zaljubljenik u balone, postao prvi čovek koji je
balonom obleteo čitav svet. Doduše, tek iz šestog pokušaja
- sa svojim balonom visine 42 metra i širine 18 metara otisnuo
se u visine i nakon 14 dana, obletevši Zemlju preko južnog
dela hemisfere, 4. jula ove godine spustio se na tlo krajnjeg
zapada Australije prevalivši put od 31 380 kilometara.
|
|
